bony premiowe-okoliczności ich otrzymywania

Witam
W związku z dokumentami mojego pradziadka odnalazł się jeszcze jeden dokument z napisanym rokiem 1942. Był to mianowicie (cytuję) Bon premiowy za dostarczone bydło na ubój.

Pisało też na nim, że w zamian dostać można było papierosy, przedmioty żelazne, alkohol i chyba jeszcze cukierki o wartości nie przekraczającej 34 procent dostarczonego żywca ( w tym przypadku trzody chlewnej).

I tu pojawia się moje pytanie. Czy oddawanie własnych zwierząt hodowlanych na ubój i otrzymywanie w zamian bonu premiowego było dobrowolne, czy był do tego przymus?

przepraszam za głupi błąd

w temacie miało być bony

Jestem roztargniony ,bo mi się trochę spieszy. To dla mnie ważne.
pozdrawiam

Skoro w zamian można było otrzymać towary o wartości nie przekraczającej 34% wartości oddanego bydła, to proceder napewno nie był dobrowolny.Nikt nie lubi tracić.

Chyba że bon był dodatkiem -premią do zapłaty gotówka,ale jeżeli rzecz działa się w 1942 r. /w Generalnej Gubernii jak sądzę/ o dobrowolności mowy być nie może.

Zarówno w GG jak i Warthegau wysokie kontygenty były obowiązkowe.Hans Frank w lipcu 1942 wydał rozporządzenie o ochronie zbóż" wprowadzające kare śmierci za niewykonanie kontygentów lub ukrywanie ziemiopłodów.Za dostarczone zwierzęta i ziemiopłody rolnik nie otrzymywał zapłaty lecz tzw.Bezugschein - uprawniający do zakupu niektórych artykułów nieżywnościowych.Wartość zakupu była znikoma w stosunku do wartości kontygentu.Mimo to rolnicy jakoś sobie radzili akazane piosenki" - słonina,rąbanka.
Niesposób sobie wyobrazić oddanie żywca dobrowolnie ponad kotygent.

Eksploatacja dla rolnictwa była jednym z zasadniczych celów niemieckiej polityki gospodarczej w stosunku do terenu Lubelszczyzny. Wynikało to z jej wybitnie rolniczego charakteru. W związku z tym zgodnie z zarządzeniem Hansa Franka z 23 listopada 1939 roku dysponentem wszystkich produktów żywnościowych był Główny Wydział Wyżywienia i Rolnictwa Rządu GG oraz jego odpowiednik dystryktach i powiatach. Urząd ten wydał cały szereg postanowień wykonawczych.

20 i 21 stycznia 1940 roku ukazały się pierwsze w GG zarządzenia w sprawie obowiązkowych dostaw produktów rolnych. Dotyczyły one zwierząt rzeźnych, zboża, ziemniaków, pasz, mleka i tłuszczów roślinnych. W późniejszym czasie przymusowym skupem objęto: jaja, drób, wełnę, rośliny włókniste, warzywa i owoce.

Już w 1940roku przyjęto zasadę tylko częściwej odpłatności za podstawowe produkty rolne objęte systemem kontyngentowym . Za 1q żyta okupant płacił rolnikom 28zł oraz doliczał premię , za które rolnik mógł kupić po cenach urzędowych : 1 litr nafty, ½ litra wódki oraz wyroby włóknicze za 5,40zł. W zamian za dostarczenie 1 q ziemniaków rolnik otrzymywał 6 zł i kwity premiowe na zakup gospodarskich wyrobów żelaznych za 1,25zł . Natomiast za 100kg trzody chlewnej chłop otrzymywał 120 zł w gotówce i 220zł w kwitach premiowych. Za odstawione kontyngenty okupant chętnie płaci wódką.

Rozmiary kontyngentów nie były określane nawet w sposób ogólny. Wychodzono z założenia, ze wszystkie gospodarstwa rolne obowiązane są dostarczyć cały zbiór zbóż i roślin strączkowych, jaki pozostawał po odliczeniu określonych ilości potrzebnych na siew i wyżywienie producentów .Przy roślinach oleistych rolnik miał prawo pozostawić tylko ziarno na siew. Pewne zmiany w gospodarowaniu zbożem wprowadzono w roku gospodarczym 1943 / 1944. Zapewniono wówczas rolników, że po terminowym oddaniu wyznaczonych kontyngentów, pozostałe nadwyżki będą mogli zużyć bez ograniczeń dla własnych potrzeb. Zarządzenie to nie było jednak nigdy przestrzegane w praktyce. Brak jakichkolwiek norm ograniczających rozmiary eksploatacji sprawił, że rolnicy nigdy nie byli pewni, czy po odstawieniu wyznaczonych kontyngentów nie będzie się ich zmuszać do oddawania dodatkowych.

W gminach, gdzie prowadzono kartotekę chłopskich dostawców oraz rozdzielano kontyngent na sołectwa, a także na wsiach, gdzie określano wysokość dostaw dla poszczególnych gospodarzy, zgodnie z zarządzeniem powołano komisje kontyngentowe. W skład komisji gminnej wchodziło kilkanaście osób, w tym wójt jako przewodniczący, ksiądz, nauczycie, sołtysi, kilku znanych gospodarzy oraz w miarę możliwości dziedzic. W wielu pismach wójt gminy Turobin był pouczany, że członkowie komisji są osobiście odpowiedzialni za terminowe odstawianie kontyngentów. Komisja jednak nie miała żadnego wpływu na wysokość wyznaczonych w gminie dostaw, ale od jej pracy zależało, czy były one sprawiedliwie rozłożone. Największą wagę przywiązywano do zebrania maksymalnej ilości płodów rolnych w okresie żniw. W tym celu począwszy od 1940 roku, w miesiącach letnich

wydawano dodatkowe zarządzenia o gospodarce zbożem i paszami .

W sierpniu 1942roku władze niemieckie stwierdziły katastrofalną sytuację żywnościową w Rzeszy Niemieckiej. W tych warunkach Hans Frank ogłosił stan wyjątkowy dla ochrony zbiorów. Represje w tym czasie doprowadziły do uzyskania prawie dwukrotnej większej ilości zboża, niż w roku ubiegłym.

Produkcji zwierzęcej największym ciężarem dla gospodarstw rolnych były kontyngenty zwierząt rzeźnych. Mała ilość chłodni oraz trudności transportowe sprawiły, żę w przeciwieństwie do zboża , kontyngenty mięsne rozłożone były równomiernie na okres całego roku. Gmina miała obowiązek każdego tygodnia oddawać określoną ilość sztuk krów, cieląt, świń i innych zwierząt rzeźnych. Przy wyznaczaniu tych kontyngentów opierano się na sporządzonych corocznie spisach inwentarza żywego. Wszelkie niedostatki zakresie kontyngentów mięsnych uzupełniano przymusowymi dostawami drobiu.

Podczas całej okupacji przy eksploatacji rolnictwa nie pominięto też mleka. Najpierw rolnicy byli obowiązani dostarczać od jednej krowy około 360 l mleka, w1941 roku około 550 l, a w1942 roku od 660 do 700 l. W okresie od lutego 1943 roku do końca okupacji istniał obowiązek odstawiania do punktów skupu po 800 l mleka od jednej krowy. Mimo różnorakich nacisków, wyznaczane ilości nie były dostarczane.

Okupant, chcąc zapewnić sobie kontrolę nad produkcją rolną, a zwłaszcza hodowlaną ,stosował różne środki kontroli i represji. W1942 roku władze wprowadziły naprzykład . tzw. kolczykowanie bydła i trzody chlewnej. Każda sztuka inwentarza otrzymała numer ewidencyjny, wybity na blaszce przyczepionej do ucha zwierzęcia. Kolczykowanie ułatwiło Niemcom ściąganie kontyngentów, gdyż w oparciu o księgi ewidencyjne mieli rozeznanie o wieku i wadze każdej sztuki. W Turobinie i okolicznych wioskach zwierzęta kolczykował „Polak”o nazwisku Sznura, który w sposób gorliwy wykonywał swoje obowiązki. Tylko od nielicznych mieszkańców osady brał łapówki, co nie dawało na przyszłość pełnej gwarancji uniknięcia utraty zwierząt gospodarskich.

Mieszkańcy Turobina utrudniali Niemcom ściąganie kontyngentów ze swoich gospodarstw. Wśród przykładów sabotowania zarządzeń okupanta stosowano między innymi: przekładanie kolczyków z większych sztuk na mniejsze, ukrywanie cieląt i świń, mieszanie wymłóconego ziarna z plewami i chowanie go pod słomą, w wykopanych dołach bądź skrzyniach. Poza tym oszukiwano okupanta, zwiększając ilość zdanego zboża na kontyngent poprzez dopisywanie odpowiednich cyfr na kwitach, wypisywanych w magazynie zbożowym. Robił to pomocnik magazyniera w porozumieniu z chłopami. Oszukiwanie władz, uchylanie się od różnych nakazów było możliwe tylko w atmosferze solidarności rolników.

Za niewywiązywanie się z nałożonych kontyngentów groziły surowe kary ze strony władz niemieckich. Często w takich sytuacjach władze policyjne zabierały z gospodarstw to, co znalazły, a właścicieli osadzali w areszcie karnym w Żółkiewce do czasu, gdy rodzina wywiązywała się z zaległych zobowiązań. W niektórych przypadkach zsyłano do obozów pracy lub obozu koncentracyjnego na Majdanku. Od 1940 roku okupant wprowadził w tym zakresie odpowiedzialność zbiorową. Zgodnie z tą zasadą ,w marcu tego roku dowódca SS i policji w dystrykcie lubelskim Odilo Globocnik wydał nakaz, aby w gminach, które nie wywiązywały się z kontyngentu, zabierano zakładników spośród nauczycieli, księży, urzędników i wpływowych rolników.

Kontyngent zbożowe mięsne były tak wysokie, iż rolnicy w większości nie byli w stanie z nich się wywiązać .Mimo stosowanego terroru byli coraz bardziej oporni w zakresie obowiązkowych dostaw.

dziękuję kolego Coriolan i wszystkim innym za szczegółowe wytłumaczenie mi wszystkiego o kontyngentach itp.
pozdrawiam