Przywracają blask stuletniemu cmentarzowi. Większość to mogiły pruskich żołnierzy"

Z zapomnianego cmentarza na terenie poligonu w Biedrusku (woj. wielkopolskie) poznikały śmieci. Uporządkowano zieleń, ustawiono drogowskazy i nowe tablice. Wszystko za sprawą członków Koła Przyjaciół Muzeum Broni Pancernej, Koła Historycznego Gminy Suchy Las oraz żołnierzy z Batalionu Zabezpieczenia Szkolenia z Biedruska, którzy w ten sposób włączyli sie w obchody Dnia Ziemi.

Cmentarz w Biedrusku został założony równocześnie z poligonem w Biedrusku czyli ok 1904 roku. Mimo, iż służył Prusakom tylko 14 lat, większość mogił to właśnie mogiły pruskich żołnierzy i ich rodzin. Najbardziej interesujące są jednak mogiły żołnierzy z II RP – w większości ofiary utonięć w Warcie i wypadków na poligonie.

W ruinie od kilkudziesięciu lat

- Najświeższym grobem na jaki natrafiliśmy jest grób podporucznika z 1947 roku. Od kilkudziesięciu lat nieużywany cmentarz popadał w ruinę. Zrobiło się o nim głośno kilka lat temu, kiedy to media alarmowały o haniebnej działalności hien cmentarnych. Zaginęły wtedy m.in. ogniwa czołgu FT-17 okalające grób kaprala Leona Bartoszewskiego czy wieniec z tankietki TK-3 z tej samej mogiły - mówi Maciej Boruń z Koła Przyjaciół Muzeum Broni Pancernej.

Członkowie koła na cmentarz w Biedrusku nie trafili przypadkowo. Jest to kolejny etap akcji ustawiania tabliczek i przywracania pamięci żołnierzom prowadzonej przez ich kolegę Jarka Dzikowskiego.

- Pierwsza wizyta na cmentarzu uświadomiła nam, że samo stawianie tabliczek tutaj nie wchodzi w grę. Trzeba najpierw przywrócić może nie świetność, ale na pewno wygląd cmentarza - przyznaje Boruń.

Dwa miesiące przygotowań

Na niedzielną akcję przygotowywali się dwa miesiące. Od rana do późnego popołudnia na cmentarzu pracowało kilkadziesiąt osób.

- Udało się odnaleźć kilka kolejnych mogił, w tym dwóch żołnierzy z 57 Pułku Piechoty a także pruskiego komendanta Truppenübungsplatz Warthelager. Udało nam się także zlokalizować miejsce pochówku ppor Horawskiego, którego tabliczka nagrobna została odnaleziona przy rekonesansie kilka miesięcy temu - mówi Boruń.

Najważniejsze jest jednak samo uporządkowanie cmentarza: wycięcie i usunięcie krzaków i drzewek porastających groby, wyzbieranie śmieci czy zasypanie rozkopanej mogiły niemieckiego leśniczego. Zadbano też o same mogiły - na okradzionym grobie Pancerniaka" umocowano stalowy wieniec koła napędowego, na jednym z grobów postawiono drewniany krzyż z tabliczką, ułożono też dwie tabliczki na miejscu zniszczonych i ułożono połamane kamienne nagrobki.

- Z pewnością nie była to nasza ostatnia wizyta na tym starym, zapomnianym trochę cmentarzu. Dziś zrobione zostało dużo, ale jeszcze bardzo dużo zostało do zrobienia - podsumowuje Boruń.


http://www.tvn24.pl/poznan,43/przywracaja-blask-stuletniemu-cmentarzowi-wiekszosc-to-mogily-pruskich-zolnierzy,422563.html

http://poznan.naszemiasto.pl/artykul/galeria/cmentarz-w-biedrusku-posprzatany-zdjecia,2251270,8959816,t,id,zid.html#galeria

http://radiomerkury.pl/informacje/pozostale/stary-cmentarz-posprzatany.html

W niedzielę 27.04 przeprowadzono prace porządkowo-pielęgnacyjne na terenie starego, nieczynnego cmentarza garnizonowego w miejscowości Biedrusko , gdzie chowano pruskich i polskich żołnierzy.

Zakres prac :
1. Wycięcie i usunięcie krzaków i drzewek bezpośrednio porastających groby,
2. Wyzbieranie śmieci i połamanych gałęzi,
3. Ogrodzenie słupkami mogiły żołnierzy 57. Pułku Piechoty, [nie udało się]
4. Ustawienie krzyża drewnianego (brzoza) z metalową tabliczką, [ustawiliśmy 3 krzyże]
5. Zasypanie rozkopanej mogiły niemieckiego leśniczego,
6. Ustawienie 3 drogowskazów informujących rowerzystów o trasie dojazdu do cmentarza,
7. Odnowienie napisów na nagrobkach żołnierzy 57. Pułku Piechoty i innych,
8. Ustawienie 2 tabliczek na grobach w miejsce zniszczonych i brakujących tablic.
9. Malowanie ogrodzenia i krzyży
Uzyskaliśmy zezwolenie od Nadleśnictwa Łopuchówko, a przy pracach był obecny leśniczy z Biedruska.
Relacje , foteczki tu:
https://pl-pl.facebook.com/MBP.CSWL
http://www.tvn24.pl/poznan,43/przywracaja-blask-stuletniemu-cmentarzowi-wiekszosc-to-mogily-pruskich-zolnierzy,422563.html

Specjalne podziękowania dla:
Restauracji Pałacu Biedrusko http://www.zamekbiedrusko.pl/ za godny żurek
Nadleśnictwa Łopuchówko
Firmy Komfort z Budzynia
Firmy Carserwis z Kościana

Na cmentarzu znajdują się groby [dane odczytane z natury]:

Jan Sienkiewicz urodzony 1906
starszy szeregowy Maciej Biedziak urodzony 23-01-1906
oboje 57 pułk piechoty wielkopolskiej
zginęli w nurcie Warty 1-5-1929

kapral Leon Walkowiak
starszy szeregowy Maksymilian Balcerzak
szeregowy Józef Małysz
wszyscy 57 pułk piechoty wielkopolskiej
zginęli w nurcie Warty 15-8-1925

Paweł Brasel urodzony 1916
57 pułk piechoty wielkopolskiej
zginął w nurcie Warty 3-8-1933

Josef Neupert urodzony 1-6-1882 zmarł 25-1-1901

Herm Dellmann urodzony 22-3-1881 zmarł 1-6-1903

Otto Kohne urodzony 1884 zmarł 1908

Max Preatorious - niemiecki leśniczy

Herm Korth urodzony 1881 zmarł 1909

podporucznik Jan Horawski urodzony 4-6-1926 zmarł 18-1-1947

starszy strzelec Kazimierz Surowiec
żył lat 25, zginął w nurcie Warty 21-6-1933

kapral Leon Bartoszewski
żył lat 25, zginął 5-8-1936

komendant garnizonu Gustaw ....
urodzony 3-11-1854 zmarł 16-3-1910
(płyta pęknięta i ciężko odczytać nazwisko)

Na foto grób kaprala Leona Bartoszewskiego
żył lat 25, zginął 5-8-1936,
po zakończeniu prac.

Wielki szacun za Wasz wysiłek włożony w te prace!

Do powyższego spisu należy dodać:
KAN.RUCK
1 BATT. F.A.R.37
GRB. 3.APR.1891
GEST.30.MAR.1913
Metalowy krzyż został ustawiony w miejscu znalezienia.

Jak widać na cmentarzyku są groby starsze niż 100 lat.
I pamiętajcie, nie wszystko co piszą i mówią w mediach to prawda ;)
cytat:
Przywracają blask stuletniemu cmentarzowi."

Fotki przed i po akcji.
Grób żołnierzy z 57 pułk piechoty wielkopolskiej .
Jan Sienkiewicz urodzony 1906
starszy szeregowy Maciej Biedziak urodzony 23-01-1906
zginęli w nurcie Warty 1-5-1929

Ciąg dalszy Akcji Biedrusko".
Dziś na grobach polskich pancerniaków ustawiliśmy granitowe tablice.
Napis jak na tablicy orginalnej:
Kapral Leon Bartoszewski
Z Centrum Wyszkolenia Broni Pancernej
zginął 5-8-1936 roku
żył lat 25

Druga tablica:
Kazimierz Surowiec
starszy strzelec panc.
Centrum wyszkolenia Broni Pancernej
żył lat 25
Zginął w nurctach Warty
w dn.21-6-1933r.
Prosi o modlitwę

Poprawiliśmy napisy na innych grobach, wyzbieraliśmy śmieci itp.

Jeden z kolegów odwiedził w sobotę leśny cmentarz.
Wypalone znicze ustawione 1 listopada, zostały uprzątnięte.
I takie foto. ...oznacza, że wojaki z Biedruska poczuwają się do opieki nad grobami."

Jakiś czas temu w lesie obok cmentarza, kolega Patryk odnalezł emaliowaną tablice z napisem: Adam Lupa kanonier 1-go pułku czołgów zmarł tragicznie 19.VII.1929 fund. 1 komp. rez. 19.VII.1935.

Wczoraj tabliczka została umieszczona na właściwym grobie.
Otwory w tablicy pasowały idealnie do otworów w płycie.
cdn...

jak znam życie zaraz jakaś hiena zwinie te tabliczkę:(

Źle wbita śruba czyma lepiej niż dobrze wkręcony góźdź. Taka zasada jest stosowana na kaszubach :D
Pozdrawiam