Kolejne skarby" z Wisły. Tym razem ławy ze zniszczonego mostu

http://wiadomosci.onet.pl/warszawa/kolejne-skarby-z-wisly-tym-razem-lawy-ze-zniszczonego-mostu/lxbh19

Kolejne "skarby z Wisły. Tym razem ławy ze zniszczonego mostu

Leżały w wodzie od 1944 roku. To dobrze zachowane herby guberni, corona muralis i inne elementy dekoracyjne, rzeźbione w granicie skandynawskim. Z Wisły wydobyte zostały właśnie kolejne "skarby. Tym razem to kamienne ławy z dawnego mostu Poniatowskiego, wysadzonego w powietrze przez hitlerowców.

Wydobyte z Wisły zabytki ważą kilka ton. Najciekawsze ich fragmenty to wspomniane herby guberni – piotrkowskiej i płockiej oraz corona muralis, czyli charakterystyczne zwieńczenie tarczy herbu. Pochodzą z początku XX wieku.

- To w sumie elementy trzech kamiennych ław. Wiedzieliśmy dużo wcześniej, gdzie leżą, odsłaniane były zresztą przy każdych spadkach poziomu wody w Wiśle. Dopiero teraz jednak, przy rekordowo niskim stanie rzeki, mogliśmy je wydobyć. Przygotowania prowadzone były przez kilka tygodni, a operacja ich wyciągania, do którego użyte zostały m.in. koparka i dźwig, trwały kilka dni – mówi Onetowi dr Hubert Kowalski z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego.

Jak te historyczne elementy znalazły się w Wiśle? Po powstaniu warszawskim Niemcy wysadzili w powietrze trzy filary mostu Poniatowskiego. Do Wisły wpadło w sumie sześć ław. Teraz części trzech z nich udało się wydobyć. Prawdopodobnie pozostałe również znajduję się gdzieś na dnie Wisły.

Zabytkowe znalezisko dziś rano oglądały Małgorzata Omilanowska, minister kultury i dziedzictwa narodowego oraz Hanna Gronkiewicz-Waltz, prezydent Warszawy. - Herby guberni Królestwa Polskiego zdobiły wszystkie ławy, jakie na początki XX wieku znajdowały się na moście Poniatowskiego. To były narzucone wzory przez Petersburg, obce naszej tradycji heraldycznej i zupełnie się nie przyjęły. Te wydobyte – trzy stylizowane wrzeciona - to herb guberni piotrkowskiej. To ważne znalezisko dla historyków – stwierdziła minister Omilanowska.

- Miasto patronuje tym pracom archeologicznym. To nasza misja, aby odzyskać pamiątki starej Warszawy – dodała Hanna Gronkiewicz-Waltz.

Ławy co prawda nie są kompletne i nie da się z nich złożyć całych obiektów, ale wydobyto elementy najbardziej cenne, rzeźbione w granicie skandynawskim. Fragmenty mostu zostaną przewiezione do magazynu, gdzie będą oczyszczone, a następnie trafią do Muzeum Warszawskiej Pragi, gdzie zostaną udostępnione zwiedzającym. - Dla tych kamiennych zabytków warto stworzyć lapidarium warszawskie, gdzie mogłyby być stale prezentowane – stwierdziły zgodnie prezydent stolicy i minister kultury.

Budowę mostu Poniatowskiego zakończono w 1913 roku, a jego twórcami byli inżynierowie Mieczysław Marszewski i Wacław Paszkowski oraz architekt Stefan Szyller. Już po dwóch latach most został zniszczony przez wycofujących się z Warszawy Rosjan. Przeprawę odbudowano w latach 20., W 1944 most został wysadzony przez Niemców. Od momentu odbudowania w 1946 r. przeszedł wiele remontów - w latach 60. dobudowano do niego zjazdy i wjazdy z lewego brzegu.

Na przełomie lat 80.i 90 wymieniono całą konstrukcję stalową i dobudowano zjazd na praskiej stronie. W latach 2004-05 wyremontowano wieżyczki i pawilony, w 2007 r. wyremontowano torowisko. Przed Euro 2012 most przeszedł estetyzację. Elementy, które zostały wydobyte to fragmenty kamiennych ław z pierwszego mostu, zaprojektowane przez Stefana Szyllera.

Zobaczcie, jak wyglądają wydobyte z Wisły fragmenty dawnego mostu Poniatowskiego."