ODKRYWCA 11-12/2025
- ODKRYCIA I POSZUKIWANIA
- Ponad pięć tysięcy monet i jedna misja. Historia odkrywców ze stowarzyszenia „Grossus”
- Tajemnica schowków na Dolnym Śląsku. Skrzynie Werwolfu czy depozyty Abwehry? Część 1
- Walim – eksploracja nieznanych pomieszczeń
- Mapa skarbów na terenie gospodarstwa?
- WYWIAD
- Zawsze chciałem mieć czołg. I mam [wywiad z Jarosławem Kuklińskim]
- KULISY HISTORII
- Wielka historia w cieniu Wilczego Szańca
- Śmierć w Wilczym Szańcu
- Niemiecki koncern chemiczny IG Farben w Prochowicach w latach 1942-1945
- Ukryte i zamaskowane
- Sochy 1943 – czas pamięci
- Jak żółty brylant Szach znalazł się na Kremlu?
- FORTYFIKACJE
- 13. Rajd szlakiem fortyfikacji Ziemi Wałeckiej
- Co budowano w Przesmyku Klonowo pod Lidzbarkiem latem 1939 roku? Część 2
- MUNDURY
- Plakat: mundur czołgisty 1. Warszawskiej Brygady Pancernej
- KSIĘGARNIAODKRYWCY
- Nowości LISTOPAD/GRUDZIEŃ
Kanał YouTube
NAJNOWSZE ARTYKUŁY
Kopie zamiast zaginionych arcydzieł – wywiad z Katarzyną Sielicką (Zamek Książ)
Przez ponad osiemdziesiąt lat Sala Maksymiliana w Zamku Książ pozostawała niepełna – brakowało w niej monumentalnych płócien Felixa Antona Schefflera, które zaginęły podczas II wojny światowej. Dziś jednak ta luka została wypełniona przez wiernie odtworzone kopie, zawieszone w 2025 roku dokładnie tam, gdzie niegdyś wisiały oryginały. Jak doszło do tego, że bezcenne barokowe obrazy zniknęły…
Akcja 1005 – jak Niemcy zacierali ślady mordów i jak dziś się je odczytuje
„Zbrodnia Pomorska 1939: dlaczego jest tak istotna dla zrozumienia początków okupacji w Polsce? Wywiad z dr archeologiem Dawidem Kobiałką
Odkrywca 11-12 (311) LISTOPAD-GRUDZIEŃ 2025
W tytule tego wstępniaka zapowiadam to, co najbardziej skarbowe w tym numerze „Odkrywcy”. A skarby te znajdowały się albo – co jest najbardziej intrygujące – wciąż znajdują się w ziemi…
JAKIE WYBIERAĆ MAPY I JAK PISAĆ O ZBRODNIACH NIEMIECKICH, BY NIE PRZYPISYWANO ICH… POLAKOM?
Wskazanie miejsca geograficznego, w którym doszło do masowej przemocy historycznej, znacząco wpływa na to, komu przypisujemy za nią odpowiedzialność – wynika z badań przeprowadzonych przez dr hab. Lucasa B. Mazura z Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Odkrywca 9-10 (310) WRZESIEŃ-PAŹDZIERNIK 2025
W tym numerze piszemy o fenomenalnym odkryciu zdjęć i kroniki z czasów lat 40. XX wieku z Dusznik-Zdroju, które właśnie przestawały być niemieckim Bad Reinerz. To trzeba było wydrukować i zachować w pamięci. Z tego kręgu rzekomo „nie naszych spraw” mamy dla Was historię szpitala psychiatrycznego w Kortowie.
Czy można handlować pamiątkami z obozów koncentracyjnych i innych obozów?
Decyzja Domu Aukcyjnego Felzmann o wycofaniu z licytacji pamiątek pochodzących z obozów zagłady ponownie uruchomiła dyskusję o granicach handlu przedmiotami naznaczonymi tragedią milionów istnień. Sprawa, która początkowo wydawała się jedynie kolejną aukcją militariów z okresu II wojny światowej, szybko przerodziła się w debatę o etyce, pamięci i odpowiedzialności instytucji zajmujących się obrotem zabytkami historycznymi. W…
Księgarnia Odkrywcy: nowości listopad – grudzień 2025
Prezentujemy 12 nowości wydawniczych wybranych przez księgarzy niezależnej i specjalistycznej Księgarni Odkrywcy. Strona główna księgarni to adres odk.pl. tel. 042 6307141 (pon.-piąt. 10:00-18:00, sob. 10-15)
NOWOŚCI NA FORUM
OSTATNIE ODPOWIEDZI NA FORUM
PRL
XVIII Konferencja Popularnonaukowa MIESIĘCZNIKA „ODKRYWCA”
Tym razem wszyscy spotkaliśmy się w Krakowie. Pokazaliśmy gród kraka od mało znanej strony… Kolejna konferencja miesięcznika „Odkrywca” za nami. Naszą XVIII edycję świętowaliśmy wspólnie z uczestnikami w Krakowie. Tradycyjnie uczestnicy dopisali, za co bardzo dziękujemy. Poza stałymi bywalcami było z nami także kilkanaście nowych osób. Mamy nadzieję, że i one z nami pozostaną.
XVIII Konferencja „Odkrywcy”: KRAKOWSKIM PODZIEMIEM 19-21 MAJA [GALERIA ZDJĘĆ]
Mamy przyjemność zaprezentować Państwu galerię zdjęć z naszej XVII Konferencji „Odkrywcy”: Krakowskim Podziemiem, która odbyła się 19-21 maja 2023 roku.
Kryptonim V-7. Konstruktorzy i świadkowie. Część 2. Bartosz Rdułtowski [recenzja książki]
Książka przenosi nas w medialny świat końca lat 40. XX wieku i roku 1950. Właśnie wtedy ruszyła kula śnieżna prasowych artykułów o latających spodkach. Śledzimy ich treść nie tylko skrupulatnie (czasem ma się wrażenie, że aż za skrupulatnie), ale i poznajemy zależności między poszczególnymi artykułami. Autor wskazuje nam wątki wspólne tych artykułów, wyraźne inspiracje, ale…
II WOJNA ŚWIATOWA
Kopie zamiast zaginionych arcydzieł – wywiad z Katarzyną Sielicką (Zamek Książ)
Przez ponad osiemdziesiąt lat Sala Maksymiliana w Zamku Książ pozostawała niepełna – brakowało w niej monumentalnych płócien Felixa Antona Schefflera, które zaginęły podczas II wojny światowej. Dziś jednak ta luka została wypełniona przez wiernie odtworzone kopie, zawieszone w 2025 roku dokładnie tam, gdzie niegdyś wisiały oryginały. Jak doszło do tego, że bezcenne barokowe obrazy zniknęły…
Czy można handlować pamiątkami z obozów koncentracyjnych i innych obozów?
Decyzja Domu Aukcyjnego Felzmann o wycofaniu z licytacji pamiątek pochodzących z obozów zagłady ponownie uruchomiła dyskusję o granicach handlu przedmiotami naznaczonymi tragedią milionów istnień. Sprawa, która początkowo wydawała się jedynie kolejną aukcją militariów z okresu II wojny światowej, szybko przerodziła się w debatę o etyce, pamięci i odpowiedzialności instytucji zajmujących się obrotem zabytkami historycznymi. W…
Akcja 1005 – jak Niemcy zacierali ślady mordów i jak dziś się je odczytuje
„Zbrodnia Pomorska 1939: dlaczego jest tak istotna dla zrozumienia początków okupacji w Polsce? Wywiad z dr archeologiem Dawidem Kobiałką
I WOJNA ŚWIATOWA I DWUDZIESTOLECIE MIĘDZYWOJENNE
Zapomniany grób Wielkiego Księcia Saksonii w dolnośląskim lesie
W sto pierwszą rocznicę śmierci odwiedziłam zapomniany grób człowieka, który pochodził ze znamienitej rodziny i swego czasu był najzamożniejszym człowiekiem w Niemczech. Był potomkiem królów, sam zakosztował władzy, był też najmniej lubianym władcą. Miał zostać królem Holandii, jednak abdykował i przez ostatnie pięć lat życia mieszkał z rodziną, zajmując się sprawami swojego majątku. Po śmierci
95 lat temu podczas próby przelotu nad Atlantykiem zginął Ludwik Idzikowski. Zwany był „Lulasem”
13 lipca 1929 r. podczas próby pierwszego polskiego przelotu przez Atlantyk zginął mjr Ludwik Idzikowski. „Stracił przytomność odurzony oparami benzyny. Farmerzy, którzy go znaleźli, przyświecali sobie lampą naftową. Nastąpił pożar i wybuch” – powiedział PAP historyk lotnictwa prof. Andrzej Olejko.
105 lat temu w Polsce było… osiem walut!
„W zaborze rosyjskim używano rubla. W 1915 roku zostaliśmy od niego odcięci przez przesuwający się na wschód front. Niemcy nie chcieli wprowadzać tu swojej własnej waluty, żeby jej nie psuć dodatkową inflacją, dlatego stworzyli ostruble, które emitował bank w Poznaniu. Później ten bank przeniósł się do Kowna, natomiast tu Niemcy utworzyli Polską Krajową Kasę Pożyczkową,…
ŚREDNIOWIECZE
Pomorskie/ Archeolog: zeszliśmy do średniowiecznej zamkowej studni, wiemy, jak była budowana
Archeolodzy z Uniwersytetu Warszawskiego po dwóch latach wrócili do warowni zamku krzyżackiego w Człuchowie, by kontynuować prace badawcze w dawnej studni. Zeszliśmy na głębokość 11 m, wiemy, jak była budowana i że zasypano ją w XVII w.
Średniowieczna odznaka pielgrzyma (wizerunek bazyliszka) odnaleziona w powiecie zamojskim
Średniowieczną odznakę pielgrzyma, przedstawiającą smoka – bazyliszka, odnaleziono w Wólce Nieliskiej w powiecie zamojskim – poinformował Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków. Odznaka pielgrzyma, określana też jako „znak pielgrzymi”, to niewielka ażurowa plakietka – zawieszka, odlana ze stopu ołowiu i cyny, posiadająca kolisty kształt o średnicy 2,8 cm i grubości ok. 1 mm – podał konserwator w…
INTRYGUJĄCE: ODKRYTO ZŁOTY WCZESNOŚREDNIOWIECZNY PIERŚCIEŃ NA WAWELU
Podczas badań archeologicznych w podziemiach Wieży Duńskiej odkryto złoty wczesnośredniowieczny pierścień – poinformował Zamek Królewski na Wawelu. Zdaniem badaczy znaleziony zabytek jest unikatowy ze względu na swoje zdobienie, przedstawiające dwie twarze.
