Drodzy czytelnicy „Odkrywcy”,
Słowo wstępne redaktora naczelnego Andrzeja Daczkowskiego
Fakty o ucieczkach z Berlina’45
O ostatnim epizodzie w dziejach „100-letniej” Rzeszy krąży wiele ekscytujących opowieści wraz z kanonicznym mitem majowej wycieczki samego Hitlera do dalekiej Argentyny. Co tak naprawdę działo się w bombardowanym Berlinie i Führerbunker? Kto zdążył się spakować i znaleźć lotniczy transport? Mamy dla Was ucztę przyrządzoną z samych faktów, co nie wyklucza westernowości i dramaturgii tamtych wydarzeń.
Numer wakacyjny „Odkrywcy” roku 2025 przed Wami. Rzecz jasna, nie ma w nim odkryć i poszukiwań, których dokonacie w lipcu i sierpniu – trzymamy za Was kciuki! Mamy jednak dla Was kilka wskazówek dotyczących polskich lasów, naszego Bałtyku, miejskich fortyfikacji oraz tajemnic wciąż czekających na odkrycie w małych kościółkach. Gdy będziecie w tych miejscach, pamiętajcie, że często znajdują się tam… skarby. Udowadniamy to!
W Puszczy Knyszyńskiej, na północnym wschodzie Polski, grupa Magna Silva odkryła niemal 70 srebrnych monet z odległego XVII wieku – znajdowały się zaledwie 20 cm pod ziemią. Co powiedzą nam o Podlasiu sprzed 400 lat? To się jeszcze okaże. Warto jednak spojrzeć na las inaczej. To nie tylko miejsce, gdzie rosną jagody i grzyby – to także przestrzeń pełna artefaktów z przeszłości, o które czasem można się… potknąć.
Wolicie morze? Doskonale wiecie, że zanurzając się w wody Bałtyku, traficie do olbrzymiej kapsuły czasu. W jej głębinach spoczywa wiele wraków statków, w tym liczne nadal nierozpoznane. O tym piszemy m.in. w tekście o wraku niemieckiego tankowca Terra.
A może lato spędzacie w tzw. „bunkrach”? Zabieramy Was do Tarify i jej systemu obronnego z potężnymi działami kalibru 381 mm i 305 mm. Mamy dla Was prawdziwe all inclusive: historię i konstrukcję tych fortyfikacji.
Zwiedzacie kościółki i pałace? Może wspólnie rozejrzymy się, czy gdzieś w małej świątyni nie leżą zapomniane przez czas i ludzi korony jednej z najsłynniejszych naszych rzeźb gotyckich – Madonny z Krużlowej? To skarb wielki, realny, a jednak nikt go nie potrafi znaleźć.
Zwiedzajcie razem z „Odkrywcą”! Tymczasem w tym numerze znajdziecie nasze własne wielkie zwiedzanie – relację z XX Konferencji „Odkrywcy”! Tak, 20 lat minęło jak jeden dzień. Mnóstwo zdjęć, a w sklepiku czeka na Was duży, pamiątkowy plakat ze wszystkich konferencji!

Bądźcie z nami również w naszych kanałach internetowych. Od kilku miesięcy intensywnie dbamy o tych, którzy chcą także oglądać filmy i słuchać podcastów. Zapraszamy na www.odkrywca.pl oraz na kanał YouTube: Odkrywca/Gemo. „Odkrywca” to nie tylko zapach druku – to także obraz i dźwięk.
Zapraszam do czytania, oglądania i słuchania „Odkrywcy”!

Odkrywca 7-8/2025 – spis treści
Wydanie drukowane w sprzedaży: od 8 lipca 2025 roku.
E-wydanie dostępne w sprzedaży: od 6 lipca 2025 roku.
- Konferencja
- XX Konferencja Popularnonaukowa Magazynu „Odkrywca”„Lwy historii w Kłodzku” / MAGDALENA HABER
- ODKRYCIA I POSZUKIWANIA
- Skarb z głębi lasu. Czy odkrycie grupy Magna Silva zmieni historię Podlasia? / ANNA MAJER
- Tajemnica koron Madonny i dzieciątka Jezus słynnej rzeźby z Krużlowej / MAREK MADEJ
- Tankowiec „Terra” i kolejne nieznane wraki Zatoki Gdańskiej / ŁUKASZ ORLICKI
- Schrony Wrocławia. Nowe ustalenia / STANISŁAW KOLOUSZEK
- WYWIAD
- Historia bez histerii. Polska oczami innych narodów / ANNA MAJER
- KULISY HISTORII
- Mała Hanna, Bocian i Żelazna Anna, czyli pierwszy most berliński / JANUSZ LIZUT
- Zuchwała kradzież w drezdeńskim skarbcu / GRZEGORZ WOJCIECHOWSKI
- KOLEKCJONERSTWO
- W obcych rękach, czyli losy polskich bagnetów po 1939 roku. CZĘŚĆ 3 / RADOSŁAW SZALACHA
- FORTYFIKACJE
- Jastarnia 2025. Jubileusz 20-lecia działalności skansenu fortyfikacji / JERZY SADOWSKI
- Ciężkie działa obrony Cieśniny Gibraltarskiej w rejonie Tarify / JACEK JAROSZ
- MUNDURY
- Ochotnicza Legia Kobiet z okresu wojny polsko-bolszewickiej
- KSIĘGARNIA ODKRYWCY
- Nowości lipca i sierpnia 2025

PRENUMERUJ i KORZYSTAJ!
Jeśli jeszcze nie prenumerujesz „Odkrywcy: – zrób to teraz! Gwarantujemy:
– stałą cenę przez cały okres prenumeraty
– szybką dostawę pod wskazany adres – możesz komuś zrobić miły prezent
Słuchaj podkastów „Odkrywcy”
Mamy dla Ciebie kilkadziesiąt podkastów i filmów na naszym kanale Yotube. Ich liczba stale się zwiększa. Zasubskrybuj nasz kanał i oglądaj!

Odkrywca 7-8/2025 – wybrane artykuły

XX Konferencja Popularnonaukowa Magazynu „ODKRYWCA” „Lwy historii w Kłodzku” / MAGDALENA HABER
Jeszcze niedawno zapraszałam do udziału w naszej kolejnej konferencji, a już jest po wydarzeniu. Po kilkunastu latach wróciliśmy na Dolny Śląsk – konkretnie do Kłodzka i okolic. Chcieliśmy pokazać nie tylko wyjątkowy urok, zabytki i charakter ziemi kłodzkiej, ale także – a może nawet przede wszystkim – że po trudnych chwilach, jakie zgotowała tu natura we wrześniu ubiegłego roku, warto tu przyjechać i wspierać mieszkańców w trudzie odbudowy.
Uczestnicy XX konferencji dopisali wyjątkowo – było nas ponad 150 osób. Poza stałymi bywalcami przyjechało też kilkanaście nowych osób. Każdy organizator cieszy się z takiej frekwencji – i ja także.
Uczestnicy zjechali z całej Polski: od Juraty po Kraków, od Olsztyna po Karpacz, i od Szczecina po Rzeszów.
Tegoroczna konferencja nie była mocno militarna, bo i region nie obfituje w tego typu zabytki. Dlatego dołożyliśmy wielu starań, aby znowu Was zaskoczyć. I wiem, że tak właśnie było.
[Zapraszamy do artykułu w wydaniu drukowanym, w internecie udostępniamy obszerną galerię zdjęć z wydarzenia]”

Tajemnica koron Madonny i Dzieciątka Jezus, słynnej rzeźby Madonny z Krużlowej / MAREK MADEJ
Jedna z najsłynniejszych polskich rzeźb sakralnych z okresu średniowiecza, madonna z Krużlowej (przedstawiająca madonnę z dzieciątkiem na ręku), niegdyś ozdobiona srebrnymi koronami na głowach obu postaci. Jednak od pewnego czasu korony zniknęły. Gdzie się teraz znajdują?

Tankowiec „Terra” i kolejne nieznane wraki Zatoki Gdańskiej / ŁUKASZ ORLICKI
W trakcie tegorocznych wiosennych rejsów badawczych, w rejon Zatoki Gdańskiej, zajęliśmy się dwoma celami. Jednym z nich była weryfikacja kilku wcześniej uzyskanych sygnałów z sonaru, drugim nurkowanie do znanego i jednocześnie do końca nierozpoznanego wraku niemieckiego tankowca „Terra”.

Historia bez histerii. Polska oczami innych narodów / ANNA MAJER
Rozmowa z Cezarym Koryckim, autorem książki „Protokół rozbieżności”, to nie tylko spotkanie z publicystą, ale z eksploratorem historii. Cezary Korycki – znany widzom kanału „Historia, jakiej nie znacie” – zabiera nas w podróż po pamięci narodowej widzianej oczami innych narodów.

Mała Hanna, bocian i Żelazna Anna, czyli pierwszy most berliński / JANUSZ LIZUT
Ostatnie dni w bunkrze Hitlera opisywano już z wielu perspektyw. Większość zna też aliancki most powietrzny do Berlina Zachodniego, mało kto jednak pamięta, że miał on nazistowski pierwowzór. W końcowych dniach III Rzeszy Niemcy przeprowadzili podobną operację, dziś niemal zapomnianą. Choć nie dorównywała skalą alianckiemu odpowiednikowi, wyznaczyła kierunek późniejszych działań.

Jak zawsze nasz numer można znaleźć w każdym salonie Empik, Inmedio, Garmond, Relay, Ruch. Numery można również zdobyć w postaci e-wydania w serwisie e-Kiosk.pl.