Udostępnij:

Drodzy czytelnicy „Odkrywcy”,

Okładka nr 9-10/2025 „Odkrywcy”.

Słowo wstępne redaktora naczelnego Andrzeja Daczkowskiego

Nasze lato skarbów 2025! 

Mamy w tym numerze wszystko! Prawdziwe duże skarby i ich szczęśliwych znalazców. Mityczne skarby i ich wiecznych poszukiwaczy. Miłośników kopania w ziemi i kolekcjonerów, wyszukujących na różnego rodzaju giełdach staroci cudeńka, o których potrafią pięknie opowiadać. Fortyfikatorów. Oglądających zakurzone dokumenty za dokumentem w archiwach. Odkrywców zdjęć, monet, zapisków, odczytujących znaki na kamieniu. Nawet takich, którzy w celu roztaczania aury tajemnicy unikali udzielania nam informacji, ale i tych, którzy przekazywali nam swoje najcenniejsze skarby. Przed Wami, drodzy czytelnicy, cały kosmos świata poszukiwaczy na 76 wydrukowanych stronach.

Cieszymy się z paru spraw spektakularnych, ale na początek chciałbym Wam zwrócić uwagę na artykuł poświęcony pewnej serii bagnetów Września’39. Obchodzimy 86. już rocznicę wybuchu drugiej wojny światowej. Z szacunku dla naszych ówczesnych obrońców przeczytajmy wspólnie o broni, którą mieli w swoich rękach, nią walczyli, potem ukrywali. To kolekcjonerski raj. Potem proponuję wykonać wielki skok w czasie i przenieść się do złotych czasów jagiellońskich: w pewnym miejscu pewien człowiek ukrył garnek z ponad 600 monetami, które kilka tygodni temu zostały przebadane przez naukowców. I tak patrząc na rok 1939, i pamiętając rozmowy z autorem, który kolekcjonuje bagnety, i kolegą, który znalazł garnek i oddał go właściwym służbom, liczę na to, że dziś, w 2025 roku nie zapomnimy o tego rodzaju patriotyzmie – cichym, skrupulatnym i realizowanym z poczuciem obowiązku.

Nie zapominajmy równocześnie, że w wyniku przesunięcia granic w 1945 roku staliśmy się depozytariuszami przedmiotów spoza naszego kręgu narodowego. Być może to obowiązek jeszcze trudniejszy niż związany z naszymi rodzimymi artefaktami z przeszłości. W tym numerze piszemy o fenomenalnym odkryciu zdjęć i kroniki z czasów lat 40. XX wieku z Dusznik-Zdroju, które właśnie przestawały być niemieckim Bad Reinerz. To trzeba było wydrukować i zachować w pamięci. Z tego kręgu rzekomo „nie naszych spraw” mamy dla Was historię szpitala psychiatrycznego w Kortowie.

I jeszcze legendy, które równocześnie elektryzują i denerwują. Co z nimi i ludźmi, którzy poświęcili czas i pieniądze, by za nimi podążyć? W to zimne lato 2025 wybuchły takie gorące tematy jak Złoty Pociąg, poszukiwanie depozytu Ericha Kocha w Dziemianach czy depozytu na MRU. Prawda, że brzmi intrygująco? Czy jednak na brzmieniu się zakończy?

Bądźcie z nami również na naszych kanałach internetowych. Zapraszamy na: www.odkrywca.pl oraz na kanał YouTube: Odkrywca/Gemo. „Odkrywca” to nie tylko zapach druku – to także obraz i dźwięk.

Zapraszam do czytania, oglądania i słuchania „Odkrywcy”!


Odkrywca 9-10/2025 – spis treści

Wydanie drukowane w sprzedaży: od 11 września 2025 roku.
E-wydanie dostępne w sprzedaży: od 8 września 2025 roku.

  • ODKRYCIA I POSZUKIWANIA
    • Garnek z 622 jagiellońskimi monetami / ANDRZEJ DACZKOWSKI
    • Ostatni szaniec. Ludzie w cieniu wojny/ ŻANETA CZERWIŃSKA
    • Kolorowe zdjęcia i kronika wojenna. Niezwykłe odkrycie w klasztorze w Dusznikach-Zdroju / ŁUKASZ ORLICKI
    • Przechodniu, odczytaj znaki / TOMASZ BORSUK, PRZEMYSŁAW KRYSZTOWIAK, EMIL KORCZENIEWSKI
  • ZŁOTY POCIĄG
    • Złoty pociąg 10 lat później / KRZYSZTOF KRZYŻANOWSKI
    • W cieniu Złotego Pociągu – Dziemiany. Poszukiwania depozytu Kocha (Bursztynowej Komnaty?) / ANDRZEJ DACZKOWSKI
    • W mroku tunelu, w świetle kamer. O poszukiwaczu w centrum medialnej burzy / ANNA MAJER
  • KULISY HISTORII
    • Od badacza starożytności do sztabu. Hansa Kammlera i Wunderwaffe… / ANTONI ŁĘSZCZAK, ANDRZEJ PRINKE
    • Mała Hanna, Bocian i Żelazna Anna, czyli pierwszy most berliński. CZĘŚĆ 2  / JANUSZ LIZUT
    • Kortowo – mroczna historia pruskiego szpitala psychiatrycznego  / MAGDALENA CZECHOWSKA
  • KOLEKCJONERSTWO
    • Bagnety „1939” z Radomia / RADOSŁAW SZALACHA
  • FORTYFIKACJE
    • Linia Pilicy – umocnienia nie całkiem banalne / JULIUSZ SZYMAŃSKI
  • MUNDURY
    • Sanitariuszka Przysposobienia Wojskowego Kobiet
  • KSIĘGARNIA ODKRYWCY
    • Nowości września i października 2025

PRENUMERUJ i KORZYSTAJ!

Jeśli jeszcze nie prenumerujesz „Odkrywcy: – zrób to teraz! Gwarantujemy:
– stałą cenę przez cały okres prenumeraty
– szybką dostawę pod wskazany adres – możesz komuś zrobić miły prezent

Więcej…

Słuchaj podkastów „Odkrywcy”

Mamy dla Ciebie kilkadziesiąt podkastów i filmów na naszym kanale Yotube. Ich liczba stale się zwiększa. Zasubskrybuj nasz kanał i oglądaj!

Więcej…

Odkrywca 9-10/2025 – wybrane artykuły

Garnek z 622 jagiellońskimi monetami / ANDRZEJ DACZKOWSKI

Wywiad z Wojciechem Budzynem, twórcą kanału „Na Tropie Skarbów”, członkiem stowarzyszenia poszukiwaczy „Stater”, który wraz z ojcem odkrył skarb monet w okolicach Bochni. Wojciech szczegółowo opisuje proces poszukiwań, oparty na analizie starych map, oraz moment znalezienia naczynia ceramicznego z monetami. Rozmowa porusza również kwestie badań prowadzonych na Akademii Górniczo-Hutniczej i ich wyników z sierpnia 2025 roku, wartości rynkowej monet oraz roli stowarzyszenia w legalnych poszukiwaniach.

Kolorowe zdjęcia i kronika wojenna. Niezwykłe odkrycie w klasztorze / ŁUKASZ ORLICKI

Zespół 209 kolorowych fotografii wykonanych nowoczesną, a wówczas jeszcze rzadko stosowaną techniką Agfacolor oraz zbiór nieznanych raportów i relacji dotyczących losów miasta Duszniki-Zdrój w 1945 roku – zatytułowany „Kronika wojenna” – zostały odkryte przez franciszkanina, ojca Jarosława Zatokę, na terenie klasztoru franciszkanów w Dusznikach-Zdroju. Odkrycia dokonano jeszcze w 2012 roku, jednak różnego rodzaju przeszkody sprawiły, że odnalezione pisemne materiały mogą dopiero dziś zostać opublikowane. W tym roku odkryciami zainteresowała się współpracująca z „Odkrywcą” Fundacja im. Paula Denglera, której celem jest między innymi badanie historii Dusznik-Zdroju. Dzięki inicjatywie prezes fundacji, Barbary Rodak, wszystkie materiały znajdujące się w posiadaniu franciszkanów i ojca Jarosława Zatoki mogły zostać opracowane, przetłumaczone przez historyka Sobiesława Nowotnego i opublikowane. A są to materiały zupełnie nieznane i bardzo interesujące.

Przechodniu,  odczytaj znaki / Tomasz Borsuk, Przemysław Krysztowiak, Emil Korczeniewski

Na starym cmentarzu ewangelickim w Otłoczynie-Stacji pod Toruniem znajduje się osobliwy kamień nagrobny. Na jego szczycie, gdzie spodziewalibyśmy się krzyża, widnieje swastyka. Poniżej znajduje się imię i nazwisko zmarłego: Wolfgang Schmude. Zamiast daty urodzin i śmierci prostą kreską wyryto trzy znaki, które nie przypominają żadnego znanego alfabetu. Pod nimi, w dwóch rzędach, widnieje pięć innych symboli, kojarzących się ze skandynawskimi runami. Jeszcze niżej widać ślad po brakującym elemencie – kiedyś znajdowała się tu tablica z wierszem w języku niemieckim…

W mroku tunelu, w świetle kamer – o poszukiwaczu w centrum medialnej burzy / ANNA MAJER

W 2015 roku jego nazwisko pojawiło się w niemal wszystkich mediach. Z całego świata zjechali dziennikarze, by opisać sensację z Wałbrzycha – legendarny złoty pociąg. W centrum tych wydarzeń znaleźli się dwaj poszukiwacze. Po dziesięciu latach wracamy do historii pana Piotra Kopera – nie po to, by pytać, czy pociąg istnieje, ale by zapytać: co się stało z człowiekiem, który odważył się szukać?

Kortowo – mroczna historia pruskiego szpitala psychiatrycznego / MAGDALENA CZECHOWSKA

Kortau – Kortowo to pierwszy z serii artykułów w „Odkrywcy”, poświęconych historii szpitali psychiatrycznych w Prusach Wschodnich. W tym cyklu odkrywać będziemy fascynujące losy ośrodków terapeutycznych, które na przestrzeni lat przechodziły liczne przemiany – od miejsc pełnych szlachetnych intencji i nowatorskich terapii, przez okres wojenny i czas, gdy stały się areną tragedii, aż po modernizację i przekształcenie w nowoczesne instytucje edukacyjne.

Od badacza starożytności do sztabu Hansa Kammlera i wunderwaffe… / ANTONI ŁĘSZCZAK, ANDRZEJ PRINKE

Bohaterem tej opowieści jest Hans Schleif – zdolny i ambitny młody człowiek, wchodzący w dorosłe życie w Niemczech lat 20. i 30. XX wieku. Warunki narodowego socjalizmu w ciągu kilku lat zmieniły go w brutalnego egzekutora zbrodniczych zadań związanych z masową grabieżą polskiego dziedzictwa kulturowego. Hans Filip Oswald
Schleif przyszedł na świat w 1902 roku w Rüdesheim nad Renem, 30 km od Wiesbaden, gdzie jego ojciec Friedrich prowadził hurtownię win. Wkrótce rodzina Schleifów wyprowadziła się do Berlina, gdzie w 1911 roku ojciec Hansa otworzył antykwariat. Jak się później okazało, wydarzenie to miało istotne znaczenie dla losów naszego bohatera.

Bagnety „1939” z Radomia / RADOSŁAW SZALACHA

Bagnety polskie wz. 29 z wybitą na ostrzu datą „1939” wciąż niesłusznie nazywane są „bagnetami mobilizacyjnymi”. Określenie to jest błędne i nie ma nic wspólnego z rzeczywistością, co postaram się udowodnić w niniejszym artykule. Bagnety te wciąż budzą ogromne emocje — nie tylko ze względu na ceny, jakie obecnie osiągają, lecz przede wszystkim za sprawą wybitej daty, która po latach stała się niezwykle symboliczna. Przyjrzyjmy im się bliżej.


Jak zawsze nasz numer można znaleźć w każdym salonie Empik, Inmedio, Garmond, Relay, Ruch. Numery można również zdobyć w postaci e-wydania w serwisie e-Kiosk.pl.

Redaktor naczelny czasopisma "Odkrywca"

Redaktor miesięcznika „Odkrywca”

Udostępnij:

Dodaj komentarz

css.php