Mogą gnić w piwnicach, żółknąć na poddaszach i murszeć w ziemi. Jednak wcześniej czy później zawsze sięgnie po nie ręka poszukiwacza. Dla niektórych będą tyle warte, ile makulatura. Dla innych staną się Księgą Świata, wyjaśniającą – choćby na chwilę – fragment przeszłości.
Słowo wstępne redaktora naczelnego
Czy któreś ze źródeł pisanych, jakie prezentujemy w tym numerze, trafi do kanonu lektur poszukiwaczy, do którego wraca się latami i które czytają kolejne pokolenia? Czy też może spoczną w szacownych półkach archiwum, gdzie – owszem – będą skatalogowane, profesjonalnie zakonserwowane, ale nikt po nie nie sięgnie i tak trwać będą w zapomnieniu? A może staną się popularnymi apokryfami, kupowanymi z najniższej półki przez tłuszczę, która będzie w jedną noc z rozdziawionymi ustami połykać sensacje od deski do deski?
Jeszcze nie wiemy, jaki los dany będzie rękopisom z zamku Czocha, Wałbrzycha i „dziennika wojennego”. Dla nich koło fortuny właśnie się kręci, a o sukcesie lub klęsce zadecydują nie tylko twarde treści zapisków, ale i zezowate szczęście czy pstra moda. Dla mnie numer jeden to dokument z tekstem: „Ten schowek, gdzie są te precjoza, zamkniesz tym małym kluczem. Prawy zamek trzeba zamknąć, wszystkie rzeczy w etui związać mocno i do woreczka…”, który otrzymaliśmy od Piotra Kucznira. Co tam Ollenhauer i jego pozbawione wdzięku i linii sztabki złota przy miłości do rodowej biżuterii?
Mówiąc wprost: stawiam na ekscytację, która rodzi się w momencie, gdy ręka poszukiwacza sięga po rękopis. Niczego poza tym uczuciem pewni być nie możemy. Oczywiście przed lekturą.
Z poważaniem
Andrzej Daczkowski
redaktor naczelny
Odkrywca 4/2019 – spis treści
- WYDARZENIA
- XIV Konferencja Popularnonaukowa Miesięcznika „ Odkrywca”
- POSZUKIWANIA I ODKRYCIA
- Wyspa Sobieszewska: historia i eksploracja / TOMASZ KROK
- Depozyt UPA w polskiej kance znaleziony przez detektorystów z Ukrainy / BARTŁOMIEJ STÓJ
- Legenda browaru w Gubinie / DAMIAN HASIUK
- Rzecz o bogactwach zamku Czocha. Z listem w tle… / PIOTR KUCZNIR
- Pamiętnik znaleziony w Wałbrzychu / ŁUKASZ GOSIK
- Dzienniki wojenne mapą skarbów? / ANDRZEJ DACZKOWSKI
- Skarb nazistów w jeziorze Stolpsee. Część 3 / MANUEL BRÜCKL
- „Portret młodzieńca”. Zaginione dzieło Rafaela / MAŁGORZATA GIERMAZ
- Plany organizacji Todt na Dolnym Śląsku / ROMUALD OWCZAREK
- Praskie cele aparatu represji / ANNA STRASZYŃSKA
- WĘDRÓWKI „ODKRYWCY”
- Sudeckie Machu Picchu / KRZYSZTOF „CZARNY ” KRZYŻANOWSKI
- PRAWO
- Polemika z MKiDN / PAWEŁ ZANIEWSKI
- Poszukiwania na wyspie skarbów / ROBERT SWERCZYK
- FORTYFIKACJE
- Fort Eben-Emael. Część 2 / JACEK JAROSZ
- KSIĘGARNIA „ODKRYWCY”
Odkrywca 4/2019 – zapowiedzi

Depozyt UPA w polskiej kance znaleziony przez detektorystów z Ukrainy
Bartłomiej Stój
7 stycznia generalny dyrektor lwowskiego Centrum Badań Ruchu Wyzwoleńczego (tj. działalności OUN-UPA) i dyrektor lwowskiego Muzeum Memoriału „Więzienie na Łąckiego” Rusłan Zabiłyj pojechał do miasteczka Rohatyn w obwodzie iwanofrankowskim z ważną misją. Miał przyjąć depozyt odkryty przez trzech poszukiwaczy w lesie między wsiami Ruda i Wronów.

Pamiętnik znaleziony w Wałbrzychu
Łukasz Gosik
Przygotowując najnowsze wydanie „Odkrywcy”, często rozmawialiśmy w redakcji o dziennikach. Powodów było kilka. W aktualnym numerze kończymy serię publikacji o złocie ukrytym na dnie jeziora Stolpsee. A główne postacie naszego cyklu to zarazem bohaterowie najgłośniejszego skandalu prasowego RFN – publikacji fałszywych „Dzienników Hitlera” w latach 80., które przez niecałe dwa tygodnie uważane były za autentyczne.

„Portret młodzieńca”. Zaginione dzieło Rafaela
Małgorzata Giermaz
„Portret młodzieńca” otwiera listę utraconych dzieł sztuki. Na pytania, gdzie się znajduje obraz czy w ogóle przetrwał wojnę, nikomu nie udało się jednoznacznie odpowiedzieć. W 2012 r. w jednym z internetowych serwisów pojawiła się informacja, że obraz został odnaleziony, jednak szybko okazała się ona być fałszywą. Czy kiedykolwiek uda się odzyskać utracone dzieło?

Poszukiwania na Wyspie Skarbów
Robert Swerczyk
W dyskusjach detektorystów Anglia przedstawiana jest jako niedościgniony wzór, właściwie raj dla poszukiwaczy. A jak jest w rzeczywistości? Przyjrzyjmy się sprawie okiem praktyka, który niejednokrotnie poszukiwania na wyspach przeprowadził.

Jak zawsze nasz numer można znaleźć w każdym salonie Empik, Inmedio, Relay, Ruch, zamówić w naszym sklepie internetowym lub w postaci cyfrowej w serwisie e-Kiosk.pl