Odkrywca 7 (270) lipiec 2021

Udostępnij:

Broń, obraz, papierośnica, obrączka, dokumenty, czyli skarby

Słowo wstępne redaktora naczelnego Andrzeja Daczkowskiego

Okładka nr lipcowego 2021 „Odkrywcy”

Zdeponowane, ukradzione, zagubione, poszukiwane przez służby – oto losy wielu przedmiotów z naszych historii. Tego typu intrygi dominują w numerze lipcowym co najmniej do strony 41. W tytułach i leadach znajdziecie wiele razy powtarzane: „gdzie”, „na tropie”, „polowanie”, „udaje się odnaleźć”. Bo od 20 lat jesteśmy właśnie takim „skarbowym” czasopismem, jedynym wydawanym niezmiennie w druku. Warto zanurzyć się po raz któryś z rzędu w te prawdziwe, choć często niewiarygodne historie, w których brało udział MSW, Target-Force czy CAFTs, a także gangsterzy i zupełnie przypadkowi ludzie. Wśród tych artykułów już teraz zapowiadamy trzyczęściowy cykl autorstwa Macieja Bartkowa, który podąży śladem zaginionych dzieł sztuki z Górnego Śląska – w tym numerze część pierwsza (str. 18).

W świecie skarbowym wielka tajemnica często bywa wytłumaczona w prosty sposób; i odwrotnie – proste sprawy, na pierwszy rzut oka niewarte uwagi, mogą kryć prawdziwy sekret. Takie maskowanie rzeczywistości odbywa się, jak wierzą poszukiwacze, stale i na wielu poziomach. Z rozbudowanymi kamuflażami mamy do czynienia również w klasycznej historii. W tym numerze przyjrzymy się filmowi na usługach III Rzeszy i wykreowanemu przez niego fałszywemu obrazowi, który uwiódł wielu (str. 42).

W każdym razie – rzadko kiedy coś jest takie, jak ktoś o tym opowiada; ktoś jakąś maskę zawsze nakłada na rzeczywistość: i kiedyś, i dzisiaj, i wy, i… my. Warto zatem szukać własnego klucza, a nie zdawać się na innych. Czego życzę wszystkim czytelnikom, a nasze artykuły, niech będą zaledwie początkiem Waszej długiej poszukiwawczej drogi do prawdziwych skarbów!


Odkrywca 07/2021 – spis treści

Wydanie drukowane w sprzedaży: od 2 lipca 2021 roku.
E-wydanie dostępne w sprzedaży: od 1 lipca 2021 roku.

  • WYDARZENIA
    • XVI Konferencja Popularnonaukowa „Odkrywca pod Szczecinem 2021 / MAGDA HABER
  • POSZUKIWANIA I ODKRYCIA
    • Gdzie ukryty jest depozyt broni tajnej organizacji z Ostródy? / WOJCIECH GUDACZEWSKI
    • Na tropie zaginionego obrazu Henryka Siemiradzkiego / MACIEJ BARTKÓW
    • Papierośnica, obrączka i tunele ucieczkowe. Muzeum Obozów Jenieckich w Żaganiu śladami osadzonych w Stalagu Luft 3 / ANNA WALIGÓRA-STUPNICKA
    • Polowanie na dokumenty III Rzeszy / ROMUALD OWCZAREK
  • KULISY HISTORII
    • Kroniki wojenne odnalezione na Dolnym Śląsku. Kinematografia w propagandzie III Rzeszy / ANNA WALIGÓRA-STUPNICKA
    • Potyczka pod Radomskiem w 1914 roku. Okoliczności śmierci Szabolcsa Horthyego. Część 1 / TOMASZ ANDRZEJ NOWAK, KRZYSZTOF ORMAN
  • KOLEKCJONERSTWO
    • Grubskie wojenne Arbeitskarty. Dokumenty górników z Knurowa / MICHAŁ HANKUS
  • FORTYFIKACJE
    • Pointe du Hoc. Dywizjon artylerii nadbrzeżnej HKAA 832/HKAA 1260. Część 1 / JACEK JAROSZ
  • KSIĘGARNIA ODKRYWCY
    • Nowości lipca 2021

Odkrywca 07/2021 – zapowiedzi

XVI Konferencja Popularnonaukowa MIESIĘCZNIKA „ODKRYWCA”: „ODKRYWCA POD SZCZECINEM 2021” 14–16 MAJA 2021
MAGDALENA HABER

Kolejna, już XVI konferencja za nami. To także kolejne spotkanie przygotowywane w niepewnych czasach pandemii. Obostrzenia, restrykcje, zamknięcia, luzowania, to, co możesz i to, czego nie wolno – wszystko to wpłynęło na tegoroczną konferencję. Program zmieniał się do ostatniej chwili. Musieliśmy nawet zrobić erratę do wydrukowanego już dla uczestników programu. Na szczęście mieliśmy wspaniałych pomocników w Szczecinie. O nich wszystkich dowiecie się w całej relacji. Ale od początku. W tym roku było nas jedynie 115 osób. Poza stałymi bywalcami, pojawiło się także kilkanaście nowych uczestników. Mamy nadzieję, że nie zawiedliśmy ich oczekiwań i zostaną z nami na dłużej.

Polowanie na dokumenty III Rzeszy
ROMUALD OWCZAREK

W trakcie trwania II wojny światowej alianccy eksperci wojskowi rozpoczęli „łowy” na niemieckie dokumenty i archiwa. Jako pierwsi zaczęli robić to Brytyjczycy. We wrześniu 1942 roku admirał John Godfrey wydał rozkaz utworzenia specjalnej jednostki wywiadu, którą nazwano 30 Jednostką Szturmową (30 Assault Unit). Żołnierze pracowali wyłącznie dla potrzeb Admiralicji Royal Navy i przez ponad rok swoją działalność prowadzili głównie na terenie Afryki i Włoch.…

Kinematografia w propagandzie III Rzeszy
ANNA WALIGÓRA-STUPNICKA

Kroniki filmowe odgrywały w propagandzie Josepha Goebbelsa olbrzymią rolę. Były wyświetlane przed każdym seansem w kinach oraz pokazywane w ruchomych wozach projekcyjnych NSDAP (w samych Niemczech w 1932 roku istniało ponad 5000 sal kinowych, nie licząc objazdowych kinoteatrów). Każdy odcinek kroniki był przeglądany przez Goebbelsa, a następnie przekazywany do osobistej akceptacji Adolfa Hitlera. Klasyczna kronika przedstawiała najczęściej licznych, martwych lub oddających się do niewoli, żołnierzy wroga. Z kolei żołnierzy Wehrmachtu prezentowano niczym okazy zdrowia. Nigdy, nawet po Stalingradzie, nie pokazywano ciał zabitych Niemców ani czegokolwiek, co mogłyby przedstawić w niekorzystnym świetle siłę armii niemieckiej. Scenom w których pokazywano w akcji samoloty niemieckie, towarzyszył zawsze przeraźliwy dźwięk wyjących syren i odgłosy eksplozji spadających bomb. Za pomocą takich zabiegów kroniki miały za zadanie m.in. wzbudzać strach czy wpajać mit o niepokonanej niemieckiej armii

Gdzie ukryty jest depozyt broni tajnej organizacji z Ostródy?
WOJCIECH GUDACZEWSKI

Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Ostródzie rozpracowywał Koło Przeciw Komunistyczne (w skrócie KPK) w okresie od 7 kwietnia 1950 do 20 września 1950 roku. Co ciekawe członkowie ostródzkiej organizacji dla kamuflażu używali nazwy Klasowa Piłka Koszykowa (KPK). W wyniku akcji bezpieki zatrzymano dziewięć osób, w tym osiem członków i jednego pomocnika. Wyrokami Wojskowego Sądu Rejonowego w Olsztynie skazano dwie osoby na karę więzienia na 18 miesięcy i na 2 lata w zawieszeniu. Pozostałych młodych ludzi z uwagi na wiek po „profilaktycznym przesłuchaniu” i „rozmowach z ich rodzicami” zwolniono.


Jak zawsze nasz numer można znaleźć w każdym salonie Empik, Inmedio, Garmond, Relay, Ruch. Numery można również zdobyć w postaci e-wydania w serwisie e-Kiosk.pl.

Przekonany jest, że bryłą świata poruszają pasjonaci. Oburza się, że w XXI wieku wniosek o pozwolenie na poszukiwania należy wydrukować, umieścić w kopercie, zanieść na pocztę, a potem czekać na listonosza, który przyniesie odpowiedź na wydrukowanej kartce, umieszczonej w kopercie. „Austro-Węgry, no Austro-Węgry” - komentuje tę sytuację.

Udostępnij:

Dodaj komentarz

css.php