Odkrywca 6 (281) czerwiec 2022

Udostępnij:

Rudy uranu, sztabki złota, dawne obserwatoria i wodociągi „Riese”

Słowo wstępne redaktora naczelnego Andrzeja Daczkowskiego

Czego to poszukiwacze nie szukają… W numerze czerwcowym prezentujemy zorganizowaną przez zachodnich aliantów akcję „Alsos”. Specjaliści wspomagani olbrzymimi możliwościami wojsk USA poszukiwali w trybie wyścigowym nazistowskich rud uranu, byleby tylko nie dostały się one w ręce ZSRR. O kulisach tej akcji, w tym przekraczaniu linii demarkacyjnej przeczytacie w artykule Grzegorza Wojciechowskiego (s. 22); fascynujący temat prowadzący do wielu spekulacji, w tym tych najbardziej fantastycznych – polecam!

Zupełnie inne oblicze mają poszukiwania prowadzone przez Mariusza Podhorskiego i Pawła Jeżewskiego. Koledzy reprezentują typ samotnego wilka, choć Paweł wspomagany jest przez nieliczny i niemal tajny zespół (pozdrawiamy!). Nie są związani z żadną instytucją. Dążą, czasem bezkompromisowo i zuchwale, do wyrwania z przeszłości kolejnej porcji wiedzy. I Mariusz, i Paweł w tym numerze odkrywają przed nami tajemnice instalacji: do obserwacji gwiazd i dostarczania wody. Brzmi intrygująco, ale przygotujcie się na wcale niełatwe do czytania artykuły. I pamiętajcie, że z Pawłem toczymy już niejedną polemikę. I dobrze!

Natomiast ekipa, pracująca na terenie pałacu Minkowskie, preferuje lśnienie złota i srebra w iluminacji konferencji prasowych. Mają ten depozyt czy nie mają? Przyglądamy się sprawie i oceniamy od 2019 roku. Jedno jest pewne: jest dokument zwany dziennikiem wojennym.

Mamy również dla Was detaliczne artykuły o Włochach w Zagłębiu Donieckim w czasie II WŚ (dziś toczą się tam walki w ramach wojny obronnej Ukrainy 2022), roli warsztatów naprawczych we Lwowie w 1918, gdy o to miasto to my walczyliśmy z Ukraińcami (błędem byłoby ukrywanie tego). Obszerny jest również dział fortyfikacyjny, a w nim ponownie odkrycia!

Jeszcze tylko wspomnę o świetnym kolekcjonerskim artykule o obcych bagnetach w armii Austro-Węgier (s. 56) – i do zobaczenia w Grudziądzu!

Serdecznie zapraszamy do akcji wszystkie stowarzyszenia i wszystkich niezrzeszonych. Niech towarzyszy Wam sygnał jak dzwon!


Odkrywca 06/2022 – spis treści

Wydanie drukowane w sprzedaży: od 3 czerwca 2022 roku.
E-wydanie dostępne w sprzedaży: od 3 czerwca 2022 roku.

  • POSZUKIWANIA I ODKRYCIA
    • Dziennik wojenny nowa odsłona. Konferencja prasowa o odnalezieniu depozytu w Minkowskie / KRZYSZTOF „CZARNY” KRZYŻANOWSKI
    • Plakimer, neolityczne obserwatorium astronomiczne / MARIUSZ WÓJTOWICZ-PODHORSKI
    • Instalacje wodociągowe w „Riese”: wodociąg OT / PAWEŁ JEŻEWSKI
    • Wyścig w poszukiwaniach niemieckiego uranu / GRZEGORZ WOJCIECHOWSKI
  • KULISY HISTORII
    • Blitzkrieg: Włosi w Zagłębiu Donieckim / MAREK SOBSKI
    • Nim powstała „Arma” Lwów / PIOTR J. BOCHYŃSKI
    • Kawaleria niemiecka pod Gorlicami / BOGUSŁAW GŁÓD
  • KOLEKCJONERSTWO
    • Historia manufaktury porcelany w Korcu / MACIEJ JANISZEWSKI
    • Bagnety obce w armii Austro-Węgier 1914-1918. Część 2 / PIOTR ORMAN
  • FORTYFIKACJE
    • Ratujemy niemych świadków KL Auschwitz / FUNDACJA POBLISKIE MIEJSCA PAMIĘCI AUSCHWITZ-BIRKENAU
    • Stanowiska fortecznej armaty przeciwpancernej w Szczecinie. Odkrycie stanowiska nr 2 / MARCIN DUDEK
    • Tajemnica pancerzy strzelnic w schronach przykoszarowych punktu oporu „Dąbrówka”/ MACIEJ WSZELAKI
  • KSIĘGARNIA ODKRYWCY
    • Nowości czerwca – 12 propozycji!

Odkrywca 06/2022 – wybrane artykuły

Instalacje wodociągowe w „Riese”: wodociąg OT
PAWEŁ JEŻEWSKI

Z  treści notatki służbowej z dnia 2 czerwca 1949 roku sporządzonej przez Inspektora Głównego Przedsiębiorstwa Poszukiwań Terenowych (dalej w skrócie: PPT) wynika, że jeden z wodociągów budowanych w ramach realizacji projektu „Riese” został przed zakończeniem wojny ukończony. Notatkę sporządzono na podstawie zeznań, które w tej sprawie złożył były członek OT – Anthon Dalmus. Według jego słów, w rejonie Gór Sowich, na głębokości 2,2 m został ułożony wodociąg o długości 15 km i średnicy wewnętrznej (nominalnej: dalej DN) 150 mm. […] Wraz z grupą kolegów i znajomych podjąłem się zadania zlokalizowania i zinwentaryzowania wodociągu, o którym zeznał Dalmus. Roboczo nadaliśmy mu nazwę: wodociąg OT.

Wyścig w poszukiwaniu niemieckiego uranu
GRZEGORZ WOJCIECHOWSKI

W celu rozpoznania niemieckiego stanu badań nad bombą atomową powołano specjalną misję, afiliowaną przy amerykańskim programie budowy bomby jądrowej „Manhattan” – otrzymała ona kryptonim „Alsos”, co w języku greckim oznacza – gaj. Nazwa ta nawiązywała do nazwiska amerykańskiego dyrektora projektu Manhattan generała Lesie R. Grovesa (grove – to w języku angielskim gaj).

Misja rozpoczęła się już w roku 1943, zaraz po zajęciu Włoch przez aliantów. Na jej czele stały trzy osoby odpowiedzialne za różne aspekty działalności. Kierownikiem misji został Boris Pash, urodzony w 1900 roku w San Francisco jako Boris Paszkowski, syn rosyjskiego duchownego. Sprawami naukowymi zajmował się prof. Samuel Goudsmit z pochodzenia Holender, znany fizyk teoretyczny. Trzecią osobą w kierownictwie misji był amerykański wojskowy major Robert Furman, który odpowiadał za kontakty dyplomatyczne, posiadał kompetencje do negocjowania ze wszystkimi ważnymi dyplomatami alianckimi włącznie z premierem Wielkiej Brytanii Winstonem Churchillem.

Tajemnica pancerzy strzelnic w schronach przykoszarowych punktu oporu „Dąbrówka”

MACIEJ WSZELAKI

Pierwsze właściwe schrony fortyfikacji stałej na Śląsku rozpoczęto budować w 1933 roku. Należy jednak zwrócić uwagę, że już od 1924 roku prowadzone były studia terenowe w celu analizy umocnienia granicy pod kierownictwem ppłk Antoniego Lukasa. W 1930 roku gen. dyw. inż. Leon Berbecki przy współudziale gen. Józefa Zająca wyznaczył główne obszary, w ramach których należało ufortyfikować granice Śląska. Tym samym rejon wzgórza o wysokości 304,7 metrów, nieopodal wsi Dąbrówka Wielka, został wskazany jako jeden z ważniejszych punktów oporu w ramach projektu, który należało rozbudować o obiekty fortyfikacji stałej.

W 1933 roku rozpoczęto zasadniczą budowę opartą na zaakceptowanych projektach, a do końca 1934 roku ukończono prawie wszystkie planowane dzieła forteczne. W ramach tych prac wzniesiono łącznie sześć schronów dla ciężkich karabinów maszynowych umieszczanych w kopułach bojowych, jeden schron „kombinowany” dla artylerii polowej oraz ciężkiego karabinu maszynowego oraz koszary kompanii fortecznej. Nie wybudowano dwóch skrajnych schronów na c.k.m. W latach 1936–1938 punkt oporu został uzupełniony o inne obiekty, takie jak dwa schrony dla armat p.panc. oraz schrony pozorne czy bierny magazyn amunicji. Natomiast niniejsze opracowanie dotyczy w szczególności obiektów bojowych budowanych przy koszarach dla 5 kompanii piechoty karabinów maszynowych 11. pułku piechoty.

Pozostałe artykuły


Jak zawsze nasz numer można znaleźć w każdym salonie Empik, Inmedio, Garmond, Relay, Ruch. Numery można również zdobyć w postaci e-wydania w serwisie e-Kiosk.pl.

Przekonany jest, że bryłą świata poruszają pasjonaci. Oburza się, że w XXI wieku wniosek o pozwolenie na poszukiwania należy wydrukować, umieścić w kopercie, zanieść na pocztę, a potem czekać na listonosza, który przyniesie odpowiedź na wydrukowanej kartce, umieszczonej w kopercie. „Austro-Węgry, no Austro-Węgry” - komentuje tę sytuację.

Redaktor miesięcznika „Odkrywca”

Udostępnij:

Dodaj komentarz

css.php